Қаржы сауаты: Қарыздан құтылудың тиімді 7 жолы
📝 Қарызға кіру оңай, ал одан шығу қиын. Бірақ дұрыс стратегия мен қаржылай тәртіп болса, кез келген қарыздан құтылуға болады. Төменде қарызды өтеудің ең тиімді 7 жолын ұсынамыз.
1️⃣ Қарыздарыңызды нақты тізімдеп, басымдық белгілеңіз
Алдымен, барлық қарызыңызды қағазға немесе Excel кестесіне жазып шығыңыз.
Оларға:
✅ Қарыз сомасы
✅ Пайыздық мөлшерлеме
✅ Ай сайынғы төлем
✅ Қарыз мерзімі
Егер бірнеше несиеңіз болса, ең жоғары пайыздық мөлшерлемесі барын бірінші өтеуге тырысыңыз. Бұл сізді артық төлемдерден құтқарады.
2️⃣ “Қар жинау” әдісін қолданыңыз
Бұл әдіс бойынша ең кішкентай қарызды бірінші жауып, одан кейін үлкеніне көшу керек. Бірінші қарызды жапқанда, өзіңізді жеңіл сезініп, мотивация аласыз.
✅ Мысал:
• 50 000 теңге – шағын қарыз
• 250 000 теңге – тұтынушылық несие
• 1 000 000 теңге – ипотека
Алдымен, 50 000 теңгені жауып, сосын қалғандарын кезең-кезеңімен төлеу керек.
3️⃣ Қосымша табыс көздерін іздеңіз
Қарызды жылдамырақ жабу үшін табысты көбейту маңызды. Ол үшін:
✅ Фриланспен айналысыңыз (жазу, дизайн, аударма)
✅ Қосымша жұмыс табыңыз
✅ Қажетсіз заттарды сатыңыз
✅ Бизнес бастауға немесе инвестицияға талпыныңыз
Мысалы, егер ай сайын 20 000 теңгеден артық тапсаңыз, бұл қарызыңыздың тезірек жабылуына көмектеседі.
4️⃣ Шығындарды азайтып, бюджетіңізді реттеңіз
Көп адам өз қаражатын дұрыс басқармағандықтан қарызға кіреді. Сондықтан қажетсіз шығындарды қысқартыңыз:
❌ Кофеханалар мен қымбат мейрамханалар
❌ Қымбат бренд заттар
❌ Артық жазылымдар (Netflix, фитнес-клуб және т.б.)
✅ Мысалы: Егер ай сайын 50 000 теңге үнемдесеңіз, бұл қарызды өтеуге үлкен көмек болады.
5️⃣ Қарызды қайта қаржыландырыңыз
Егер несиеңіздің пайыздық мөлшерлемесі жоғары болса, оны басқа банкке төмен пайызбен ауыстыруға болады. Бұл сіздің ай сайынғы төлеміңізді азайтады және қарызды жеңілдетеді.
✅ Мысал: Егер қазіргі несиеңіздің жылдық мөлшерлемесі 25% болса, ал басқа банк 15%-бен берсе, сіз айына 10 000-20 000 теңге үнемдей аласыз.
6️⃣ “Несие картасын” пайдалануды шектеңіз
Несие картасы – қаржылай қиындықтың басты себептерінің бірі. Себебі:
❌ Жоғары пайыздық мөлшерлеме
❌ “Оп-оңай” ақша болып көрінуі
❌ Адам психологиясы оны жиі пайдалануға бейім
Картаны мүлде қолданбаңыз немесе ай сайын толық жауып отырыңыз.
7️⃣ Өзіңізге қаржы тәртібін орнатыңыз
Қарыздан құтылу үшін ең бастысы – дұрыс қаржы әдеттерін қалыптастыру:
✅ Табыс пен шығынды жазып отыру
✅ Қаржы жинауға дағдылану
✅ Тек қажетті заттарды сатып алу
✅ Қаржы сауатын арттыру
📍Қорытынды
Қарыздан құтылу — жүйелі процесс. Сондықтан оған уақыт пен тәртіп керек. Бастысы – нақты жоспар жасап, үздіксіз әрекет ету.
📌 Есіңізде болсын: Қаржыңызды өзіңіз басқармасаңыз, қарыз сізді басқарады!
