☑️118 жыл бұрын — филология ғылымының докторы, академик, профессор, Қазақ КСР ғылымының еңбек сіңірген қайраткері, қазақ археология және этнография мектебінің негізін қалаушы Әлкей Марғұлан (1904-1985) дүниеге келді. Ол — байтар, ту ұстаушы Абылай хан Олжабайдың ұрпағы. Оның зерттеу объектісі ежелгі сәулет өнерінің әртүрлі ескерткіштері болды. Ол қола және ерте темір дәуірінің Беғазы, Беласар, Саңғыр, т.б бірегей археологиялық ескерткіштерін ашты. 1950 жылдардың ортасынан бастап ғалымның жетекшілігімен қазақтың көрнекті ғалымы, ағартушы Шоқан туралы мәліметтер мен материалдар жинақталады. Уәлиханов.Осы жылдар ішінде Марғұланның 300-ден астам ғылыми және ғылыми-көпшілік басылымдары жарық көрді. Қазақстан Ғылым академиясының Археология институты оның есімімен аталады. 2008 жылдың қаңтарында Алматыда Қазақстан Республикасы Ғылым академиясы ғимаратының батыс жағындағы саябақта Ә.Марғұланның ескерткіші ашылды. Ғалымның 100 жылдық мерейтойы ЮНЕСКО-ның демеушілігімен аталып өтті. Қазақстанның көптеген қалаларындағы көшелер мен мектептер оның есімімен аталады.
Қандай қазақ ғалымдарын білесіңдер?
☑️1944 жылы 11 мамырда Иосиф Сталин Қырым татарларын депортациялауды ұйымдастыру туралы Мемлекеттік қорғаныс комитетінің жарлығына қол қойды. Арнайы операцияның негізгі кезеңі 18 мамырда таң атқанша басталып, 20 мамыр күні кешке аяқталды. Қалған қырым татарлары 1944 жылы 27-28 маусымда армяндарды, болгарларды және гректерді кейіннен депортациялау кезінде жер аударылды. Орташа алғанда, жинауға 15 минутқа дейін уақыт берілді. Үйден шығарылғандар жүк көліктерімен теміржол вокзалдарына жеткізіліп, жүк вагондарына орналастырылды. Эшелондардың жол жүру уақыты 2-3 апта болды. Осы жолмен 200 мыңға жуық адам жер аударылды. Түрлі ресми мәліметтер бойынша, Қырым татарларының 20-дан 25%-ға дейіні арнайы қоныстарда өлген.Бейресми деректер бойынша (Қырым татарларының ұлттық қозғалысының өзін-өзі санағы) бұл сан 46%-ға жеткен. Жер аударылған халықтардың көпшілігі екінші Отанын Қазақстан жерінен тапты. 1 наурызда еліміз Алғыс айту күнін атап өтеді – бұл қазақ жері мен мемлекетінің саясатының салдарынан Қазақстанға қоныс аударуға мәжбүр болған сан мыңдаған этнос өкілдеріне пана болған қазақ халқына алғыс айту күні.
☑️25 жыл бұрын шахматтан әлем чемпионы Гарри Каспаров IBM «Deep Blue» компьютеріне қарсы кездесуде жеңілгенін мойындады. Елестету қиын, бірақ 30 жыл бұрын адам машинамен тең жағдайда күресіп, тіпті жеңіске жетті — шығармашылық көзқарас пен ерекше қимылдардың арқасында. 1989 жылы Каспаров Deep Thought суперкомпьютеріне қарсы екі блиц ойынын оңай жеңіп алды, бұл машина шахматта ешқашан адамды жеңе алмайды деп уәде берді. Бірақ IBM бағдарламаны жетілдірді, егер Deep Thought секундына шамамен 700 мың позицияны есептесе, 1997 жылы Deep Blue-дің жетілдірілген нұсқасы — қазірдің өзінде 200 миллион позицияға дейін есептеді. Станокта тек бағдарламашылар ғана емес, шахматшылар да жұмыс істеді.Каспаровтың Deep Blue-ге қарсы кездесуі шахматқа деген қызығушылықты оятты — бүкіл әлем жекпе-жекті тамашалады. 1997 жылы, матчтағы соңғы ойын алдында тең есеп тіркелді, Каспаров қара ойнап, брейкке барды және 19-шы жүрісте жеңіліп, мансабындағы ең жылдам жеңіліске ұшырады. Одан кейін шахматшылар бірнеше жыл бағдарламалармен күресті, бірақ жеңіске жету мүмкіндігі азайды. Соңғы нүкте 2006 жылдың соңында Deep Fritz бағдарламасында әлем чемпионы Владимир Крамниктің жеңілуі болды.
Компьютер қашан адамды толығымен алмастырады деп ойлайсыз?
☑️2004 жылы 11 мамырда ТНТ тарихтағы ең ұзақ реалити-шоуға айналған Дом-2 шоуын көрсете бастады. 2020 жылдың 18 желтоқсанында TNT арнасы жобаның жабылғанын ресми түрде жариялады, бірақ сол күні Дом-2 бас директоры шоудың өзі жабылмайтынын, тек TNT арнасында көрсетіліп жатқанын хабарлады. 2021 жылдың 2 сәуірінде «Дом-2» «Ю» телеарнасында жұмысын қайта бастағаны және бүгінгі күнге дейін жаңа эпизодтары көрсетілуде.
Осы шоудағы кейіпкерлердің қайсысы есіңізде қалды?
