☑️ 15-ші тамызда Қазақстанда археолог күні атап өтіледі. Әр елдің тарихы археологтардың арқасында қалыптасады. Олар фактілерді алыпсатарлық әлеміне әкеледі. Археологиялық дәлелдерсіз ғалымдардың кез-келген жорамалы тек қиял болып қала береді. Біздің жерлерімізде минералдар жасырын емес, сонымен қатар көптеген тарихи ескерткіштер бар, олар бірінші кезекте көрінетіннен кем емес пайда әкеледі. Көптеген олжалар Қазақстанға бай тарихы бар елдің имиджін береді, сондай-ақ ата-бабаларымыздың көптеген ежелгі халықтар мен егемендіктермен өзара қарым-қатынасының жетіспейтін үзінділерін біріктіреді.
Қазақ археологтарының қандай белгілі олжаларын білесіз?
☑️Бүгін оқиғаға немесе адамға емес, сөзге арналған таңғажайып мереке – «Алло» телефонының сәлемдесуінің туған күні. Бұл сөзді айта отырып, біз неге бұлай айтылғанын және бұл дәстүр қалай пайда болғанын ойламаймыз. Телефон байланысының ашылуы кездейсоқ болды және итальяндық инженер Антонио Меуччиге тиесілі. Бірақ оның біріншілігін дәлелдеуге қаражат пен табандылық жетіспеді, ал байланыстың жаңа түрін американдық Александр Белл патенттеді. Бірте-бірте телефон арқылы сөйлесу тарала бастады, содан кейін сіз көре алмайтын адаммен диалогты қалай бастау керек деген сұрақ туындады. Бір жылдан кейін өнертапқыш Томас Эдисон сәлемдесу ретінде әлемнің көптеген елдерінде танымал болған «Hello» деп айтуды ұсынды. Бұл 1877 жылы 15-ші тамызда болды.
Сіз телефонмен сөйлескен кезде қандай сәлемдесуді қолданасыз?
☑️1944 жылдың 15-ші тамызында қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық институты құрылды. Институттың басты ерекшелігі-онда негізінен жетім балалар, шопандардың, колхозшылардың, Қазақстанның шалғайдағы ауылдық аудандарындағы жұмысшылардың балалары оқыды. Негізгі контингенттің 80-90% – ын ауылдық жерлерден келген қыздар құрады. Институтта үш факультет құрылды: физика-математика, тарих және қазақ тілі мен әдебиеті. Алғашқы жиын 75 адамды құрады. Институттың алғашқы ректоры болып Тұрсын Мырзабекова тағайындалды. Белгілі түлектер – Ақұштап Бақтыгереева, Мәдина Ералиева, Дина Хамзина, Маржан Арапбаева және басқалары.
Егер біздің оқырмандарымыздың арасында осы институттың түлектері немесе студенттері болса, сізді алма-матеріңіздің туған күнімен құттықтаймыз.
☑️15-ші тамыз — екі ұлы адамның туған күні. 1769 жылы Францияның императоры — Наполеон Бонапарт дүниеге келді. Қазіргі француз мемлекетінің негізін қалаған ұлы қолбасшы және мемлекет қайраткері. Әлем тарихындағы көрнекті адамдардың бірі. Ол өзінің кәсіби мансабын 1785 жылы кіші лейтенант шенінен бастады, ал 1804 жылы ол бүкіл Еуропаны жаулап алған император болды. 1930 жылы белгілі композитор, Қазақстанның халық әртісі, «Қазақ вальсінің королі» —Шәмші Қалдаяқов дүниеге келді. Композитордың әндерін 50-ші жылдардың мэтрі Ришат Абдуллиннен бастап қазіргі жастарға дейінгі Қазақстанның барлық әншілері орындады және, әрине, бүкіл халық ән айтты. 1956 жылы ол «Менің Қазақстаным» әнін жазды, кейіннен ол Қазақстанның қазіргі әнұранына айналды. 1992 жылдан бастап жыл сайын Шәмші Қалдаяқов атындағы республикалық фестиваль-конкурс өткізіліп келеді.
Шәмші Қалдаяқовтың қандай әні ұнайды?
