«Үйде жатпа» күнтізбесі. 22 қазан: Есімдер, мерекелер, оқиғалар

Автор: редактор 22 октября, 2022


☑️22-ші қазанда Халықаралық кекештер күні атап өтіледі. Бұл датаны құру идеясы 1995 жылы құрылған жəне өзін «халықаралық деңгейдегі барлық кекештердің мүйізі»ретінде көрсететін халықаралық кекештер қауымдастығының қолдауымен дүниеге келді. Олардың мəліметтері бойынша, əлем халқының шамамен 1% — ы кекештенуден зардап шегеді. Бұл күні əлемнің əр түрлі елдерінде семинарлар, конференциялар мен кездесулер өтеді, онда қоғамдастықтың күнделікті өміріндегі кекеш адамдар кездесетін қиындықтар мен проблемалар туралы хабардарлығын арттыруға бағытталған əлеуметтік іс-шаралар өткізіледі. Əлемде көптеген адамдар үшін кекештену, ауру сияқты, əдемі сөйлей білу жəне тіпті танымал болу қажет салаларда өзін-өзі жүзеге асыруға кедергі болмады. Олардың ішінде: Демосфен, Исаак Ньютон, Уинстон Черчилль, Мэрилин Монро, Брюс Уиллис.

☑️Бүгін бүкіл əлемде Фехнер күні деп аталатын психофизика күні атап өтіледі. Бұл есте қаларлық күн алғашқы эксперименталды психологтардың бірі, сонымен қатар психофизиканың негізін қалаушы болған неміс ғалымы Густав Теодор Фехнердің құрметіне белгіленді. 1850 жылы 22 қазанда таңертең Фехнер кенеттен дене мен ақыл байланысын психикалық сезімдер мен материалдық тітіркендіргіштер арасындағы сандық қатынасты орнату арқылы табуға болатындығын түсінді. Нəтижесінде, дəл осы күн — 22 қазан, психофизиканың туған күні, сондай-ақ осы маңызды оқиғаның құрметіне Фехнер күнін тойлау күні болды.

☑️Бүгін ксерокөшірменің туған күні атап өтіледі. 1938 жылы 22 қазанда американдық Честер Карлсон өзінің үй зертханасында алғашқы сапалы көшірмесін жасады. Техникалық университетте оқуын аяқтағаннан кейін Карлсон патенттер бюросына жұмысқа орналасты. Бірде құжаттың көшірмесін жасау қажет болды, ол осы қарапайым операцияға жарты күн жұмсауға мəжбүр болды. Сол кезде ер адам алғаш рет патенттерді көшіру процесін автоматтандыру керек деген ойға келді. Карлсон басынан аяғына дейін алғашқы көшірме құрылғысын жасады, содан кейін жасады. Қазіргі атауы-ксерокс құрылғысы көптеген жылдар өткен соң, осы сегментте көшбасшы болған Xerox көшіргіштерінің арқасында пайда болды.

Осы дұрыс өнертабыс үшін Честер Карлсонға рахмет!

☑️22-ші қазан екі шығармашылық адамның туған күні. 98 жыл бұрын Қазақстанның Халық жазушысы Əбдіжəміл Нұрпейісов (1924-2022) дүниеге келген. Оның «қан мен тер» трилогиясы жəне басқа да шығармалары өткен ХХ ғасырдың қазақ əдебиетіне үлкен үлес қосты жəне отыз шет тіліне аударылды, соның арқасында əлем біздің ұлттық əдебиетімізді таныды, оны əлемнің көрнекті жазушылары жақсы бағалады. Тəуелсіздік жылдары қазақ ПЕН-клубын ұйымдастырып, оның президенті болып тағайындалды. Бүгін 79 жылдығын француз актрисасы жəне əншісі Катрин Денев атап өтеді. Ол алғаш рет 1957 жылы кино экрандарында пайда болды. Соңғы онжылдықтарда ол көптеген картиналарда ойнап үлгерді, 1 рет «Оскар» сыйлығына ұсынылды, 40-тан астам марапаттарға ие болды жəне бүкіл əлем бойынша көрермендердің сүйіктісіне айналды. 2022 жылы актриса 79-шы Венеция кинофестивалінде киноға қосқан үлесі үшін құрметті «Алтын арыстан» сыйлығын алды.

Биылғы жылы Нобель сыйлығын кім жеңіп алды?