Сайтта: «Үйде жатпа» күнтізбесі. 13 мамыр: Есімдер, мерекелер, оқиғалар

Автор: редактор 13 мая, 2022


☑️1904 жылы Шоқан Уәлихановтың (1835-1865) шығармалары алғаш рет жарық көрді. Орыс географиялық қоғамы «Шоқан Шыңғысұлы Уәлихановтың шығармалары» кітабын шығарып, оның алғысөзінде академик Н.И.Веселовский былай деп жазды: «Жарқын метеор сияқты, қазақ хандарының ұрпағы және бір мезгілде орыстың офицері Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов шығыстану саласына жарқ етті. Орыс шығыстанушылары оның тұлғасында феноменальды құбылысты бірауыздан мойындап, одан түркі халықтарының тағдыры туралы үлкен және маңызды жаңалықтар күтті, бірақ Шоқанның мезгілсіз қайтыс болуы бізді бұл үміттерден айырды … » Шоқан Уәлиханов өзінің қысқа өмірінде елеулі еңбектер жазу.Оның әдеби-ғылыми еңбегі бес томнан тұрады.

Шоқан Уәлиханов кімнің немересі болғаны есіңізде ме?

☑️1637 жылы 13 мамырда қауіпсіздік мақсатында француз монархтарының сарайында тамаққа пайдаланылған қанжарларды дөңгелетуге бұйрық беретін арнайы жарлық шығарылды. Оны король Людовик XIII кезіндегі министр кардинал Ришелье деген атпен белгілі Арман дю Плесси дайындап, басып шығарды. Бұл күнді үстел пышағы туған күні деп санауға болады. Француз дворяндары алғашында жаңалыққа күлді, бірақ бірте-бірте үйреніп кетті. Кейінірек король Людовик XIV 1669 жылғы жарлығымен дөңгелек үстел пышағы пішінін заңдастырып қана қоймай, үстел басында өткір ұштары бар пышақтарды қолдануға тыйым салды.Француз ақсүйектері көптеген жолдармен трендтер бола отырып, бірте-бірте еуропалық дворяндарды өздеріне еліктеуге мәжбүр етті — енді дөңгелек үстел пышақтары әлемнің барлық үстелдерінде өз орындарын мықтап алды.

Әйгілі кардинал Ришельенің қазақ есімі Арман екенін білесіз бе?

☑️Бүгін 13-і және жұма — көптеген ырымдар мен мифтердің арқасында кең таралған «сәтсіздіктер күні» деп аталады, соған сәйкес дәл осы күні кез келген қиындыққа дайын болу керек; барлық сәтсіздіктерді болдырмауға тырысыңыз. Медицинада мұндай белгілер жиынтығы фобия ретінде қарастырылады, ал психологтар мен психотерапевтер оны «параскаведекатриафобия» — 13-ші жұмадағы қорқыныш деп атайды. Бұл терминді гректің παρασκευή (жұма) және δεκατρία (он үш) сөздерінен құрастырған доктор Дональд Досси ұсынған. Досси бұл терминнің өзін абайсызда қорқынышты емдеу әдісінің бөлігі ретінде қарастырды.Оның айтуынша, мұндай терминді ойланбастан бірнеше рет айта алсаңыз, 13-ші жұмаға деген қорқынышыңыз өздігінен жойылады. Бұл фобия трискайдекафобияның ерекше жағдайы ретінде қарастырылады — 13 санынан қорқу.

Оқырмандарымыз ырымшыл адамдар емес, бұл датаға әзілмен қарайды деп сенеміз.

☑️Бүгін екі атақты актердің туған күні. Харви Кейтел 1939 жылы дүниеге келген американдық актер және продюсер. «Параметрі бар бөлме», «Багси», «Резервуар иттері» фильмдерімен танымал. Соның арқасында Квентин Тарантино бірінші фильмнің түсіріліміне қаражат ала алды. Бүгін «Сумерки» франшизасымен танымал британдық актер және Бэтменді соңғы сомдаған Роберт Паттинсонның туғанына 36 жыл.

«Сумерки» сериалында сізге кім көбірек ұнайды, Эдвард немесе Джейкоб?