«Үйде жатпа» күнтізбесі. 30 мамыр: Есімдер, мерекелер, оқиғалар

Автор: редактор 30 мая, 2022


☑️Бүгін әлем феминизм күнін атап өтеді. Феминизм — бұл әйелдер мен ерлердің тең құқықтары үшін қозғалыс. Әйелдер өз құқықтары үшін 18 ғасырда күресе бастады, бірақ өткен ғасырдың 60-жылдарында ғана олар біршама өзгерістерге қол жеткізе алды. Әйелдер бүгінде шалбармен қауіпсіз жүре алады, өз бизнесін, мансабын құра алады, сайлауға және сайлауға қатыса алады. Күн кездейсоқ таңдалған жоқ, 1431 жылы 30 мамырда Жанна д’Арк өлім жазасына кесілді. Қазақстанда халықтың көпшілігі ұлттық дәстүрлерді ұстанады, бірақ соған қарамастан, елімізде әйелдер құқығын қорғайтын азаматтық қозғалыстар белсенді жұмыс істеуде. Биылғы жылы біз дәстүрлі Алматыда және Нұр-Сұлтанда алғаш рет әйелдердің екі митингісін өткіздік.

Сіз Қазақстанда феминизмнің дамуын қалай қолдайсыз?

☑️1979 жылы скрипкашы және еуропалық оркестрлерді басқарған тұңғыш қазақ дирижері Алан Бөрібаев дүниеге келді. Ол пианист Шолпан Бұлатқызы Жұбанова мен виолончельші Асқар Бөрібаевтың ұлы, композитор Ахмет Жұбановтың шөбересі. Дирижердің репертуарында әлемдік музыка әдебиетінің барлық дерлік үздік үлгілері бар: Батыс Еуропа, орыс, кеңес композиторларының шығармалары.Шетелде дирижерлік еткен Алан қазақ композиторларының: Құрманғазы, Абай, Хамиди, Жұбановтар, Сағатов, Бестібаевтардың Голландияда, Ирландияда, Германияда, Швецияда, Жапонияда музыкасын үнемі насихаттап, жұртшылықтың үлкен қызығушылығын тудыруда. А.Педротти атындағы (1998, Италия), Н.Малько атындағы (2001, Дания) байқаулардың лауреаты.

Қай классикалық музыкантты әлі білесіз?

☑️1953 жылы 30 мамырда Қазақ академиялық опера және балет театрының сахнасында тұңғыш рет «Дудар-ай» операсы қойылды. Либреттосын жазған Айтбай Хангелдин, музыкасын жазған Евгений Брусиловский, қоюшы режиссері Қанабек Байсейітов. Операның премьерасында Думан партиясын Әнуарбек Үмбетбаев, Мариямды Эра Епонешникова орындады. Бұл орыс қызы Мариям мен қазақ шабандозы Думанның арасындағы сезім мен нәзік махаббат туралы әңгіме орыс иммигрант қызы Мәриям Жагорқызының әйгілі әніне негізделген. «Дудар-ай» бүгінгі күнге дейін барлық қазақ опера балеттерінің репертуарына енген.

Қазақтың тағы қандай опералық шығармаларын білесіз?

☑️19 жыл бұрын (2003) Санкт-Петербургте қазақтың біртуар ақыны Жамбыл Жабаевтың есімі берілген көшеде ескерткіш салтанатты түрде ашылды. Жамбыл Нева бойындағы қалаға ешқашан бармаған. Бірақ оның «Ленинградтықтар, балаларым!» деген өлең жолдары. соғыс пен блокададан аман өткен әрбір ленинградтықты жатқа білетін. Кеңес заманында Петербургте бір көше ақынымыздың есімімен аталды. 1998 жылы қала басшылығы тарихи атауды жолаққа қайтаруды қалайды, бұл тұрғындардың бірқатар наразылығын тудырды.Көшелердің атын өзгертпеу үшін Қазақстан Президенті Санкт-Петербургтің 300 жылдығына тарту ретінде орнатылған Жамбыл ескерткішін жасауға ақша бөлді.

Жамбылдың ескерткіштері қай қалаларда әлі сақталған?