Үй алуға арналған 5 кеңес
📌 Ипотекаға өтініш беру көп уақытты қажет ететін процесс. Ол банкке өтініш бергенге дейін басталады. Бастапқы кезеңде болашақ қарыз алушы қандай пәтерді алғысы келетінін шешіп алуы керек. Содан соң оны сатып алуға құжаттарды жинап, қаржысын дұрыс есептей алады. Бұл жазбада ипотекаға қалай дайындық жүргізу керек екенін білесіз.
1️⃣ Тұрғын үй түрін таңдаңыз
Бірінші қадам — ипотека алуға ыңғайлы қаражатты анықтау. Мұндағы негізгі көрсеткіш – ай сайынғы төлем мөлшері. Оны есептеу үшін ипотекалық калькуляторды пайдаланып, әртүрлі төлем мен бағдарлама опцияларын есептей аласыз. Сондай-ақ банктер қандай пайыздық мөлшерлемелер мен шарттарды ұсынатынын көре аласыз.
Есіңізде болсын, пайыздық мөлшерлеме жаңа ғимараттарға қарағанда ескі тұрғын үйлер үшін жоғары. Өйткені бастапқы нарықта тұрғын үй сатып алуға мемлекет тарапынан қолдау көрсетілетін түрлі бағдарламалар қолданылады.
Егер сіз жаңа пәтерде тұруға шешім қабылдасаңыз, компанияның беделі мен ішкі жағдайларын тексеріп алыңыз. Бұл туралы интернеттен, сондай-ақ тұрғын үй құрылысының бірыңғай ақпараттық жүйесінен ақпарат пен шолуларды іздеңіз: сайтта салынып жатқан нысандар бойынша құжаттамалары мен фотосуреттері бар.
2️⃣ Ай сайынғы төлем туралы шешім қабылдаңыз
Ай сайынғы ипотекалық төлем қандай? Бұл сұраққа бір ғана жауап жетпейді. Несиелік міндеттемелер бойынша ай сайынғы төлемдердің мөлшері жалпы кірістің 30-50%-нан аспауы керек.
Сізге ыңғайлы ай сайынғы төлемді анықтаған кезде, ескеру қажет басқа шығындар туралы ұмытпаңыз. Олардың арасында мына жағдайлар болуы мүмкін:
✔️сатып алынған пәтердегі жөндеу шығындары;
✔️жаңа тұрғын үйге жиһаздар мен тұрмыстық техниканы сатып алуға арналған шығын;
✔️Коммуналдық қызметтерді төлеу;
✔️қарыз алушының өмірі мен денсаулығын сақтандыру;
үйді сақтандыру.
3️⃣ Бастапқ жарнаны төлеу
Ипотекалық несиенің мөлшері бастапқы жарнаның мөлшеріне байланысты. Сіз 10% жарнасы бар ұсыныстарды таба аласыз. Бірақ көбінесе бұл тұрғын үй құнының 15-20%-ын құрайды. Максималды төлемнің ресми мөлшері жоқ. Кейбір банктер оны 80% деп анықтайды.
Жарна ретінде сіз жинақталған қаражатты ғана емес, сонымен қатар аналық статусыңызды, “Әскери ипотека” бағдарламасы бойынша жинақтарды және әртүрлі субсидияларды пайдалана аласыз.
Қарыз алушылардың жекелеген санаттары ғана субсидия алуға өтініш бере алады. Мысалы, көп балалы отбасылар, жағдайы төмен отбасылар. Әр аймақтың өз бағдарламалары бар.
“Жас отбасы” бағдарламасы барлық аймақта жұмыс істейді. Соған сәйкес, бастапқы жарна субсидиясын кемінде бір баласы бар 35 жасқа дейінгі ерлі-зайыптылар немесе 36 жасқа толмаған жалғыз басты ата-аналар ала алады. Бағдарлама ресми түрде тұрғын үй жағдайын жақсартуға мұқтаж деп танылғандарға ғана қатысты.
4️⃣ Несиені жабамыз
Ипотекаға өтініш бермес бұрын мүмкіндігінше қарыздарыңызды төлеу маңызды. Өтінішті қарау кезінде банк ең алдымен әлеуетті клиенттің қаржылық жағдайын, оның ішінде борыштық міндеттемелерін бағалайды. Оларға тұтынушылық несиелер мен несие карталары жатады.
Несиені төлегеннен кейін растайтын сертификаттарды алыңыз. Несиелік бюролардағы ақпарат ұзақ кідіріспен жаңартылуы мүмкін. Ал сертификат банкке қарыздарыңыздың жоқ екенін көрсетуге көмектеседі.
5️⃣ Құжаттарды жинаймыз
Қандай құжаттар қажет болады?
Әр банктің құжаттар тізімі әртүрлі болып келеді. Бірақ бәріне ортақ мына құжаттар екенін ескере жүруіміз керек:
* Жеке басыңызды куәландыратын құжаттың түпнұсқасы
* Неке туралы куәліктің түпнұсқасы
* Кейінгі алты айдағы жалақыңызды көрсететін анықтама. Ол жерде басшының қолы мен мөр болуы керек
* Зейнетақы шотыңыздың үзіндісі. Кейінгі алты айдағысы жеткілікті
* Өзге де кредиттер туралы ақпарат
Өтінімді қарау уақыты бірнеше күнге созылады. Кейде апталап қарастыруы да мүмкін. Егер ипотекалық кредит мақұлданса, онда банк бағалап, пәтерді сақтандырады. Қаласа, өзге де құжаттарды сұратады.
